“Əgər Tanrı sənə dərs öyrətmək istəyirsə qarşına insan çıxarır.”
Bizi yaradan qüvvənin yumor hissi haqqında çox yazmışam. Bunu mənim bir neçə kitabımda və saysız-hesabsız postlarımda oxumusunuz. Onun yumor hissi qəribədir. Bilmirsən güləsən yoxsa ağlayasan. Bilmirsən ki, konkret məqsədi nədir? Yəni məqsədini sənə yazılı şəkildə göndərmir. Qarşına insan çıxarır və sən bu görüşdən nəticə çıxarmalı olursan.
Kainat Tanrının sinif otağıdır deyirlər. Mən deyərdim ki, iri bir məktəbdir. Dəhlizlərində qaçıb bir-birinə dəyən trilyonlarla maddə və atom kimi biz də həyatda bir-birimizə dəyməklə məşğuluq. Bu dəyməklərdən hekayələr yaranır.
Keçən həftə qarşıma bir deyil iki insan çıxarılıb. (Onlar mənə, mən də onlara dəymişəm deyək) Bu iki insanın birini əlil arabasında digərini isə uzun çubuğu yerə vurub gəzərkən gördüm.
Birinci insan 57 nömrəli avtobusa kəmərlə bağlanmış şəkildə sərnişinlərə səslənirdi:
“Deyərsiniz şofer filan yerdə saxlasın və səkiyə yaxın dursun.”
Bunu eşidən kimi bir neçə nəfər bir qədər məsafə saxlamaq üçün yerini dəyişdi. Onlar uzaqlaşdıqca düşünürdüm ki, necə də əclaf adamdırlar. (Ən arxada oturmuşdum.) Nə isə. Bu filan yer gəldi. Avtobus durdu və adam ona buna baxmağa başladı. Anladım ki, şoferdən başqa bir nəfər də olmasa bu adamı oradan dəbərtmək çətin olacaq. Arabası ağır motorlu olanlardan idi.
Ən arxadan onun yanına keçib şoferdən təlimatlar alıb adamın kəmərini açdım və sonra proses başladı. Bütün oturanlar xandadaş kimi bizim ikimizin bu işi tez bitirməyimizi gözləyən nəzərlərlə və ya sanki bu avtobusda bizdən başqa heç kim yoxdur kimi davranmaqla gözlədilər. Adamın arabası çox ağır idi. Gördüm ki, gücüm çatmır. Səki də bir qədər aralıda idi. Amma onun arabasını iki əlimlə qaldıranda göyə baxdım. “Nə istəyirsən?” dedim. Yanıma bir nəfər gəlib kömək əlini uzatdı. Dayanacaqda olan yad biri idi. Onunla birgə bu adamı avtobusdan kənara xətasız-bəlasız qoya bildik. Həmin gün o marşrutla öz mənzilimə gedəndə özünü xiyar kimi aparan sərnişinlərə baxıb düşündüm:
“Gərək bu həyatda düşməyəsən. Düşdünsə heç kimin vecinə olmursan. Zəif oldun, sən sadəcə yük olursan. Heç kimin daşımaq istəmədiyi bir yük. Bu dərsdən belə bir nəticə çıxarmışdım. Çox əsəbi və yorğun şəkildə mənzilimə çatdım.
Görünür dərsi yaxşı öyrənməmişdim. Elə həmin hadisədən 3 gün sonra metro stansiyada əlində çubuqla addımlayan və sual işarəsinə oxşayan bir baba gördüm. Adam sakitcə gedib eskalatoru tapmağa çalışırdı. Hətta “eskalatora tərəf lazımdır” deyirdi. Sərnişin burulğanı içində balaca qayıqla çabalayan balıqçı kimi vəziyyətdən çıxmağa çalışırdı. Maraqlıdır ki, bu dəfə də bu babaya heç kim reaksiya vermirdi. Anladım ki, özü tək başına bu qədər basabas içində ona lazım olan yeri tapmayacaq.
Əlindən tutub “mənimlə gedək” dedim. Adam elə rahat tutub elə sakit şəkildə getdi ki, özüm məəttəl qaldım. Eskalatora çatıb onu yerləşdirdim. Yanında durub yuxarı hissəylə təması gözlədim. Təmas baş verdi və adam metro çıxışına qədər aparmağımı xahiş etdi. Bu dəfə ona qarşı biganə olanları qınamaq hissi keçirmədim. Daxilimə başqa bir rahatlıq gəldi. Dərs mənə çatdı. Bəli, düşəcəksən. Zəif olacaqsan. Tək qalacaqsan. Amma həmişə sənin qarşına özün kimi biri çıxacaq. Sənə əl uzadıb lazım olan yerə qədər aparacaq. Tanrının əli deyirlər buna ədəbiyyatda “deus ex machina”. Əsərdə dirənən zaman qəhrəmanın köməyinə fövqəl bir qüvvə çatır.
Onun yumor hissini indi-indi anlayıram. Bir başa kitaba yazmaqla yetinmir. Sənə insanlar göstərir. Səni də insanlara göstərmiş olur.
Diqqətlə baxsaq görərik ki, əslində qarşımıza çıxarılan insanların sayı 2 deyil, 20 deyil 200-dür. (Minimum)
Hərəsi bir şey öyrədir. Hərəsindən bir şey öyrənirik.
Bəziləri isə bizə bu fani dünyada sadəcə gözəl bir fasilə edib insanlığımızı yaşaya bilmək üçün göndərilir. Onlar bir ovuc ümid olur. Bir oksigen balonu olurlar.
