Aybaşı qan rəngləri nə deməkdir?
Hər bir qadının menstruasiya tsikli fərqlidir və aybaşı zamanı axan qan rəngi də müxtəlif ola bilər. Qan rənginin dəyişməsi adətən normaldır və orqanizmdə baş verən proseslərdən xəbər verir. Qan nə qədər tünd və qeyri-adi rəngdədirsə, bu, onun bədəndə daha uzun müddət qaldığını və artıq 'köhnə' qan olduğunu göstərir. Nəzərinizə çatdıraq ki, parlaq qırmızı qan təzə, yeni atılmış qanı, qəhvəyi və qara rəngli qan isə əvvəlki günlərdən qalan köhnə qanı göstərir. Menstruasiya zamanı digər əlamətlərlə – sancılar, baş ağrısı, şişkinlik və s. – yanaşı, qan rənginə diqqət yetirmək də qadın sağlamlığı üçün faydalıdır.
Aybaşı qan rəngləri və mənaları
Parlaq qırmızı qan- Ən çox aybaşının ilk günlərində görünən rəngdir. Bu rəng qanın təzə və tez axan hissəsini göstərir. Parlaq qırmızı qan menstruasiya zamanı ən sağlam axın nümunəsidir. Adətən bu dövrdə menstruasiya çox olmur, qan axını sürətli və bol olur. Əgər aybaşı qanınız çox parlaq qırmızı rəngdədirsə, bu, uşaqlıq selikli qişasının orqanizm tərəfindən sürətlə xaric edildiyini göstərə bilər. Xatırladaq ki, bəzən uşaqlıqda şiş (məsələn, polip və ya fibroid) varsa, qan bol və qırmızı olur. Amma ümumilikdə, parlaq qırmızı qan sağlam menstruasiya əlamətidir.
Tünd qırmızı və qəhvəyi qan- Aybaşının davam edən günlərində və xüsusən sonda qan tündləşir. Tünd qırmızı və qəhvəyi rənglər qan oksidləşdikdə yaranır. Misal üçün, aybaşı qanı orqanizmdə bir müddət qaldıqda qəhvəyi rəng alır və sonra xaric edilir. Buna görə də çox qadın aybaşı dövrünün sonuna yaxın qəhvəyi və hətta qara ləkələr görə bilər. Bu heç bir problem demək deyil – sadəcə köhnə qan bədən tərəfindən atılır. Qara qan əsasən menstruasiyanın ən son günlərində, axın çox azaldıqda görülür.
Çəhrayı (pembə) qan- Çəhrayı rəngli axıntı aybaşının əvvəlində və ya sonunda nazik qan və uşaqlıq boynundan gələn selik qarışdığında görülə bilər. Bu, əksər hallarda təzə qanla qarışan az miqdarda selik səbəbilə yaranır. Çəhrayı qan adətən normal sayılır, xüsusən aybaşı çox zəif olduqda və ya estrogen hormon səviyyəsi aşağı olduqda baş verə bilər. Lakin əgər çəhrayı rəng uzun müddət davam edir və ya çox miqdardadırsa, həkimlə məsləhətləşmək faydalıdır.
Laxta (qatı) qan- Aybaşı zamanı bəzən qan laxtaları da çıxa bilər. Kiçik laxtaların olması normaldır və orqanizm üçün ciddi təhlükə yaratmır – bu, sadəcə qan laxtalanmasının bir nəticəsidir. Lakin çox böyük (10 qəpikdən böyük) və ya çox sayda laxta görsəniz, bu, həkimə müraciət etməyiniz üçün siqnal ola bilər. Uşaqlıqdaxili spiral istifadə edən qadınlarda da laxta qan daha çox ola bilər.
Qəhvəyi və ya qara axıntı- Bu rəngli axıntılar menstruasiyanın dövründə normaldır və ümumiyyətlə narahatlıq doğurmaz. Qara və ya qəhvəyi qan çox vaxt köhnəlmiş qan deməkdir. Məsələn, menstruasiyanın ilk və son günlərində axının zəif olması səbəbindən qan bədəndə daha uzun müddət qalaraq oksidləşir və nəticədə qara və ya tünd qəhvəyi rəng alır. Bir çox qadında bu cür köhnə qanın görünməsi tamamilə normaldır. Amma əgər qarın nahiyəsində şiddətli ağrı və ya pis qoxulu axıntı müşahidə etsəniz, həkimə müraciət edin.
Normal və qeyri-adi halları ayırd etmək
Aybaşı zamanı qan rənginin dəyişməsi əksər hallarda normal sayılır. Qırmızı, qəhvəyi və qara rəngli menstruasiya qanı sağlam qadınlarda tez-tez rast gəlinən bir haldır. Lakin bəzi hallarda anormal rənglər və simptomlar ortaya çıxa bilər:
- Boz, yaşıl və ya sarı-qəhvəyi qoxulu axıntılar: Bu rənglər normal sayılmır. Qadının bədənində infeksiya (məsələn, bakterial vaginoz və ya digər yoluxucu xəstəlik) olduğunu göstərə bilər. Belə hallar olduğu təqdirdə həkimə müraciət etmək vacibdir.
- Çox uzunmüddətli qanaxma: Əgər aybaşı 7 gündən çox sürürsə və ya çox bol olursa, bu da diqqətə layiqdir. Uzun müddətli ağrılı aybaşı, böyük laxtalar və s. simptomlar polikistoz yumurtalıqlar sindromu, endometrioz və ya qalxanabənzər vəz funksiyasının pozulması kimi vəziyyətlərin əlaməti ola bilər.
- Aybaşı arası qanaxmalar: Normal tsikldə gözlənilməz aralıq qanaxmalar olmamalıdır. Aralıqda qanın açıq qırmızı və ya başqa rəngdə gəlməsi hormonal pozulma və ya uşaqlıq borularında problem əlaməti ola bilər.
- Ağrı və hərarət: Həmçinin hər hansı qeyri-adi ağrı (xüsusilə qarın aşağısında) və ya yüksək hərarət müşayiət olunursa, bu, infeksiya və ya digər ciddi hal ola bilər.
Əgər aybaşı qan rəngində anormal dəyişiklik və ya yuxarıdakı simptomlar müşahidə etsəniz, həkimlə məsləhətləşməyiniz məsləhətdir.
Qadın sağlamlığı baxımından tövsiyələr
Unutmayın ki, menstrual qan rənginin dəyişməsi əksər hallarda normaldır və bədəninizdə baş verən təbii prosesdir. Öz aybaşınızı izləmək, menstruasiya təqvimi tutmaq və hər dövrdəki dəyişiklikləri yazmaq sağlamlığınız üçün faydalıdır. Belə məlumat həkim məsləhətində də kömək edər. Həmçinin, balanslı qidalanmaq, kifayət qədər su içmək və stressdən uzaq qalmaq da hormonlarınızın sabit qalmasına kömək edəcək.
Aybaşı əlamətləri barədə doğru məlumatlı olmaq qadın sağlamlığının vacib hissəsidir. Hər rəng, hər axın bədəninizdə baş verən proseslərdən xəbər verə bilər. Qan rənginizi nəzərdən keçirin, anormal vəziyyətlərdə həkimdən məsləhət alın və öz bədəninizə qulaq asmağı unutmayın. Sağlamlıq – ən böyük sərvətinizdir!
